I. NHIỆM VỤ, YÊU CẦU CỦA BƠM XĂNG BẰNG CƠ KHÍ
1. Nhiệm vụ bơm xăng
Bơm xăng có nhiệm vụ hút xăng từ thùng chứa đẩy lên buồng phao của bộ chế hòa khí.2. Yêu cầu bơm xăng
- Cấu tạo đơn giản, ít hư hỏng, bảo dưỡng sửa chữa, thay thế dễ dàng.- Năng suất bơm cao, đảm bảo cung cấp lượng xăng cần thiết cho chế hoà khí làm việc theo chế độ tải của động cơ.
II. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BƠM XĂNG BẰNG CƠ KHÍ
1. Cấu tạo bơm xăng cơ khí
Trong các loại bơm dẫn động bằng cơ khí thì bơm màng được sử dụng nhiều nhất. Bơm được gắn bên hông động cơ, hoạt động nhờ cam lệch tâm trên trục cam. |
| Cấu tạo bơm xăng Yaz-469 |
2. Nguyên lý hoạt động bơm xăng cơ khí
Khi động cơ hoạt động cam lệch tâm quay về vị trí cao tác động lên đầu phải của cần bơm đẩy cần bơm đi lên, qua cần kéo lò xo bị nén lại và màng bơm được kéo đi xuống tạo ra khoảng không bên trên màng hút van nạp mở ra, lúc này xăng được hút qua lưới lọc, van vào chứa trên màng bơm. Khi cam không tác dụng lên cần bơm thì lò xo đẩy đầu phải của cần bơm đi xuống, lò xo đẩy màng bơm đi lên mở van xả, đẩy xăng theo đường dẫn xăng ra đến buồng phao của bộ chế hoà khí.Khi trong buồng phao của bộ chế hoà khí đã đầy xăng van kim đóng kín vào đế van, trong ống dẫn xăng từ bơm tới bộ chế hoà khí sinh ra áp suất, áp suất đó truyền vào khoang chứa trên màng bơm lúc này màng bơm bị ép nằm ở vị trí thấp vì lò xo không thể thắng được áp suất nhiên liệu sinh ra và đầu trái của cần bơm sẽ trượt trơn trên cần kéo nên bơm ngừng bơm.
 |
| Sơ đồ nguyên lý bơm xăng dẫn động bằng cơ khí |
Khi động cơ không hoạt động muốn bơm xăng vào đầy buồng phao của bộ chế hoà khí phải dùng tay điều khiển cần bơm tay. Bơm bằng tay chỉ có thể thực hiện được khi vấu lồi của cam lệch tâm rời cần bơm. Nếu màng bơm nằm ở vị trí dưới thì cần phải dùng tay, quay trục khuỷu đi một vòng để cho vấu lồi của cam rời khỏi cần bơm.
III. NỘI DUNG BẢO DƯỠNG BƠM XĂNG BẰNG CƠ KHÍ
- Làm sạch bên ngoài bơm- Tháo rời và làm sạch các chi tiết
- Kiểm tra các chi tiết, cần bơm, màng bơm, lò xo, các van hút, van xả, đệm làm kín, nắp bơm, thân bơm.
- Tra dầu mỡ vào trục và lỗ.
- Lắp lại các chi tiết của bơm.
IV. THÁO LẮP BƠM XĂNG BẰNG CƠ KHÍ
A. QUY TRÌNH THÁO
1. Làm sạch bên ngoài bơm xăng.
- Dùng dầu hỏa và dẻ lau rửa sạch bơm và lau khô
2. Tháo nắp bơm, dùng tuốc nơ vít nới đều hai vit bắt giữ nắp bơm với thân bơm tháo đệm, lưới lọc. Cẩn thận không làm rách đệm và lưới lọc. Chú ý đánh dấu vị trí lắp nắp bơm;
3. Tháo đầu bơm ra khỏi thân bơm, dùng tuốc nơ vít nới đều đối xứng các vít;
4. Tháo cụm cần bơm máy, tháo lò xo cần bơm, tháo trục cần bơm,dùng tay ấn màng bơm xuống rút cần bơm máy ra;
5. Tháo cụm màng bơm, chú ý không để bắn lò xo màng bơm;
6. Tháo cụm cần bơm tay;
7. Tháo các van hút, van xả ra khỏi đầu bơm, chú ý không làm hư hỏng các chi tiết của van;
8. Rửa sạch các chi tiết để đúng nơi quy định.
B. QUY TRÌNH LẮP
- Lắp các chi tiết theo thứ tự ngược với quy trình tháo (sau khi đã kiểm tra thay thế các chi tiết hư hỏng)
- Lắp đúng yêu cầu kỹ thuật không lắp ngược chiều van hút, van xả.
- Lắp nắp bơm đúng dấu để khi lắp các ống dẫn xăng dễ dàng.
- Đối với bơm xăng có cốc lọc dùng tay vặn đai ốc kẹp giữ cốc lọc xăng.
- Lắp màng bơm đúng kỹ thuật.
- Vặn chặt các vít cố định nắp bơm với đầu bơm, đầu bơm với thân bơm (đều và đối xứng). Dùng tay vặn vào ren tất cả các vít rồi mới dùng dụng cụ xiết, để tránh làm chờn hỏng ren của các vít.
V. HIỆN TƯỢNG VÀ NGUYÊN NHÂN HƯ HỎNG CỦA BƠM XĂNG CƠ KHÍ
1. Hiện tượng và nguyên nhân
- Các chi tiết của bơm xăng bị hư hỏng, mòn, hở đều làm giảm lưu lượng của bơm xăng, hoặc bơm không hoạt động đuợc.
a) Hiện tượng
Khi bơm hoạt động lưu lượng bơm giảm, hoặc không bơm được xăng.
b) Nguyên nhân
- Mòn cam và cần bơm hoặc do trục cần bơm và lỗ trục mòn làm cần bơm hạ thấp xuống, hành trình dịch chuyển của màng bơm giảm, lưu lượng bơm giảm.
- Lắp đệm giữa mặt bích bơm xăng và thân máy quá dày, hành trình kéo màng bơm đi xuống hút xăng vào bơm giảm, lưu lượng bơm giảm.
- Màng bơm bị chùng do đó ở hành trình hút áp suất không khí ép màng bơm lõm vào làm không gian hút thu nhỏ lại bơm xăng yếu.
- Van hút, van xả hở làm cho nhiên liệu trong bơm ở hành trình đẩy hồi ngược về đường hút. Hành trình hút xăng hồi trở lại đường đẩy làm giảm lượng xăng hút vào bơm.
- Các mặt phẳng lắp ghép giữa nắp và thân bơm, giữa thân và đế bơm bị hở không khí lọt vào khoang bơm, làm giảm độ chân không, lượng xăng hút vào sẽ giảm.
- Màng bơm bị thủng, hoặc bị hở ở vị trí bắt đai ốc và tấm đệm bắt màng bơm với thanh kéo làm xăng lọt xuống các te, dầu nhờn bị loãng. Nếu lỗ thủng lớn bơm sẽ không bơm được xăng lên bộ chế hòa khí.
- Lò xo màng bơm bị giảm tính đàn hồi, áp suất nhiên liệu trên đường ống đẩy bị giảm, lưu lượng bơm giảm, sẽ làm cho động cơ thiếu xăng.
VI. SỬA CHỮA BƠM XĂNG CƠ KHÍ
A. THÁO BƠM XĂNG
1. Tháo bơm xăng từ trên động cơ
a) Làm sạch bên ngoài bơm
b) Tháo các đường ống dẫn xăng từ thùng xăng đến bơm , từ bơm lên bộ chế hoà khí.
c) Tháo bu lông bắt chặt bơm xăng, tháo bơm xăng ra khỏi động cơ.
- Chọn đúng dụng cụ tháo, nới đều các bu lông
2. Tháo rời bơm xăng
a) Làm sạch bên ngoài bơm
b) Tháo rời bơm (theo đúng quy trình)
c) Rửa sạch các chi tiết và kiểm tra hư hỏng.
3. Lắp bơm xăng
- Lắp các chi tiết của bơm xăng theo thứ tự ngược với quy trình tháo.
- Lắp bơm xăng lên động cơ (ngược với quy trình tháo)
B. SỬA CHỮA BƠM XĂNG
- Sau khi tháo rời bơm xăng, tiến hành kiểm tra hư hỏng các chi tiết của bơm và sửa chữa các chi tiết bị hư hỏng.
1. Màng bơm
a) Hư hỏng và kiểm tra
- Hư hỏng chính của màng bơm bị chùng, rách. Màng bơm bị thủng, hở ở vị trí bắt đai ốc và tấm đệm bắt màng bơm vào với thanh kéo làm chảy xăng lọt xuống các te.
- Kiểm tra : Màng bơm rách, thủng, chùng bằng phương pháp quan sát.
b) Sửa chữa:
- Màng bơm bị rách, thủng, chùng đều phải thay màng bơm mới đúng chủng loại.
2. Thân, nắp bơm
a) Hư hỏng và kiểm tra trủng
- Hư hỏng mặt lắp ghép giữa nắp với thân bơm, giữa thân bơm và đế bơm bị hở, nứt, vỡ, làm lọt không khí vào trong khoang bơm không tạo được độ chân không để hút xăng.
- Kiểm tra: Quan sát các vết nứt, vỡ của nắp. Kiểm tra các mặt phẳng lắp ghép giữa nắp và thân bơm trên bàn rà nguội bằng bột màu.
b) Sửa chữa:
- Phải tiến hành mài lại nếu bề mặt có những chỗ lõm sâu quá 0,05 mm. Sau khi sữa chữa xong thay đệm mới khi lắp. Thân, nắp bơm bị nứt nhẹ có thể hàn thiếc, vỡ thay mới.
3. Cam, cần bơm, trục và lỗ trục
a) Hư hỏng và kiểm tra
- Hư hỏng chính của cam, cần bơm, trục và lỗ trục cần bơm bị mòn làm cho hành trình dịch chuyển của màng bơm giảm.
- Kiểm tra: Dùng dụng cụ đo độ mòn của cần bơm, độ mòn của các lỗ trục. Sau đó so với tiêu chuẩn kỹ thuật.
b) Sửa chữa:
- Cần bơm máy mòn phần tiếp xúc với vấu cam > 0,2 mm tiến hành hàn đắp dũa phẳng.
- Cần bơm tay, thanh kéo, cong nắn lại, nứt, gãy thay mới đúng loại.
4. Lò xo
a) Hư hỏng và kiểm tra
- Hư hỏng chính của lò xo giảm độ đàn hồi.
- Kiểm tra lò xo: đo chiều dài tự do của lò xo màng bơm, lò xo cần bơm rồi so sánh với tiêu chuẩn kỹ thuật. Chiều dài tự do lò xo không giảm quá 2 mm.
b) Sửa chữa:
Các lò xo hồi vị giảm độ đàn hồi, gãy thay mới đúng loại.
5. Các van của bơm
a) Hư hỏng và kiểm tra
- Hư hỏng của các van: van hút, van xả bị mòn, hở. Lò xo van giảm độ đàn hồi, van đóng không kín.
- Kiểm tra độ kín của van trên thiết bị chuyên dùng kiểm tra bơm xăng và bộ chế hòa khí.
b) Sửa chữa:
- Các van mòn hở thay đúng loại, lò xo van gãy yếu thay mới.
6. Kiểm tra áp suất bơm xăng
Bơm xăng sau khi kiểm tra, sửa chữa, lắp lại hoàn chỉnh, dùng đồng hố áp suất lắp vào đường ống dẫn xăng lên bộ chế hòa khí. Quay trục khuỷu động cơ và quan sát kim đồng hồ báo trị số áp suất bơm khi có xăng và áp suất bơm khi không có xăng để so với tiêu chuẩn (hoặc quan sát độ bắn xa của tia xăng từ 50 - 60 mm là đạt yêu cầu). Kiểm tra các thông số làm việc của bơm, lưu lượng, áp suất hút lớn nhất, áp suất đẩy lớn nhất, độ kín của van hút và van đẩy trên thiết bị chuyên dùng kiểm tra bơm xăng và bộ chế hòa khí.
- Áp suất bơm khi có xăng 0,2 - 0,3 MN/m2
- Áp suất bơm khi không có xăng 0,03 - 0,05 MN/m2
0 Comments